Subiektywny przewodnik po endemicznych szczepach i regionach włoskich.

We Włoszech produkuje się ogromne ilości win win stołowych oraz wermutów.  
Można powiedzieć, iż do najważniejszych regionów, w których produkuje się wina wysokojakościowe, zalicza się region: Veneto (Wenecja Euganejska), Toskanię oraz Piemont.

OZNACZENIA DOTYCZĄCE WIN WE WŁOSZECH

•  D.O.C. (Denominazione di origine controllata) tłumaczy się jako "kontrolowane oznaczenie pochodzenia" i jest określeniem jakości dla włoskich win oraz serów. D.O.C.G. (Denominazione di origine controllata e garantita) to "kontrolowane oznaczenie gwarantowanego pochodzenia". Jest to najwyższy poziom tej kategorii . 

• I.G.T. oznacza, że wino zostało wytworzone z winogron pochodzących z określonego regionu. Jest innym określeniem gwarantującym jakość dla włoskiego wina. Wina powstałe z niewłoskich szczepów endemicznych, takich jak, np. Merlot czy Chardonnay często wchodzą w skład tej kategorii. W skali jakości wina I.G.T. mieszczą się między winem stołowym (wł. vino da tavola), a winami klasy denominazione di origine controllata (D.O.C). Nie jest to jednak regułą.

WINIARSKIE REGIONY WE WŁOSZECH

• Veneto [Wenecja Euganejska]( ~ 18% produkcji DOC)

Veneto jest znany winiarskiego obszaru o nazwie Valpolicella. Produkuje się tu m.in. Amarone della Valpolicella. Do innych znanych winorośli regionu zaliczyć trzeba szczep Corvina, Rondinella oraz Molinara. Produkuje się tu także kilka niezłych Merlotów o statusie IGT bazie. Wielbicielom odmian białych polecić można szczep Garganega. Wschodzi ono w skład wina Soave.

•  Toskania ( ~ 17% produkcji DOC)

Toskania jest jednym z najlepiej rozpoznawalnych winiarskich regionów Italii. Produkuje się tu słynne wino Chianti w skład którego wchodzą m.in. winogrona ze szczepu Sangiovese. Sangiovese stało się dominującym szczepem w regionie w latach 70' XIX wieku.. Wówczas to inne szlachetne szczepy, Cabernet Sauvignion oraz Merlot , stały się podstawą w tworzenia tzw. "supertoskanów" (win produkowanych wbrew obowiązującym stereotypom i przepisom określanych dzisiaj przez DOCG).  
Do szczepów białych, w tym regionie, powinno się zaliczyć Trebbiano oraz Vermentino.

•     Piemont ( ~ 11% produkcji DOC)

Piemont słynie m.in. ze szczepu o nazwie Nebbiolo.  Charakteryzuje się on wysoką zawartością tanin i jasnym (stosunkowo bladym) kolorem. Jest to szczep dający wina o dużej kwasowości.. Z regionu tego wywodzi się słynne Barolo, Moscato d'Asti oraz (najlżejsze z wymienionych) Dolcetto.

•     Emilia- Romagna {Emilia-Romania] ( ~ 9% produkcji DOC)     

Najbardziej znanym winem z regionu jest Lambrusco.Niegdyś najbardziej popularna było jego słodka odmiana. Teraz coraz bardziej zaczyna doceniać się jego wytrawną i musującą odmianę.

•     Lombardia ( ~ 7 % produkcji DOC)

Najbardziej znanym regionem winiarskim w regionie jest Valtellina (położona w pobliżu jeziora Como). Produkuje się tu doskonałe Nebbiolo, które w Lombardii zazwyczaj określa się jako Chiavennasca. W Lombardii produkuje się również świetne Pinot Noir (Pinot Nero ), zwłaszcza wokół obszaru Oltrepò Pavese . Regionalnym winem musującym jest Franciacorta (wytwarza się je metodą szampańską). W jego skład wchodzą takie szczepy winogron jak Pinot Noir i Chardonnay.

•     Umbria ( ~ 7 % produkcji DOC)

Jedną z popularniejszych odmian winorośli jest Sagrantino. Popularne jest tu również Sangiovese. Najbardziej znana odmiana biała to Grechetto. Jest ona bardzo podobna do szczepu Pinot Grigio . Najpopularniejszym winem z tego regionu jest Orvieto (w jego skład wchodzi Grechetto, Trebbiano, Malvasia oraz Chardonnay).

•     Abruzzo [Abruzja] ( ~ 7 % produkcji DOC)

Montepulciano jest podstawowy czerwonych szczepem w Abruzji. Produkuje się z niego słynne Montepulciano d' Abruzzo . Ciekawostką jest to, że istnieje również wino o nazwie Vino Nobile di Montepulciano , które produkowane jest w Toskanii, wykonane zaś z Sangiovese . Szczep Montepulciano daje wina brunatnoczerwone z wysokimi taninami i charakterem podobnym do Cabernet Sauvignon . 

•     Trentino Alto- Adige [Trydent-Górna Adyga] ( ~ 6 % produkcji DOC)

Wytwarza się to doskonałe białe wina ze szczepów takich jak Pinot Grigio, Pinot Bianco, Gewurztraminer oraz Müller Thurgau (te dwa ostatnie są słodsze ) . W Trentino produkuje się bardzo dobre wino musujące wykonane z Pinot Noir oraz Chardonnay.

•     Friuli - Venezia Giulia [Fiurli-Wenecja Julijska]( ~ 6 % produkcji DOC)

Produkuje się tu dużo win ze szczepu Pinot Grigio , jednak podstawą tych najlepszych są lokalne odmiany: Fruilano i Sauvignon Blanc .

•     Marche ( ~ 3 % produkcji DOC)

Marche jest regionem znanym ze swych aromatycznych białych win . N uwagę zasługuje z pewnością Verdicchio. Interesujące jest również Pecorino (białe wino gronowe, a nie owczy ser!), które jest z pewnością warte spróbowania.

•     Puglia [Apulia] ( ~ 3 % produkcji DOC)

Wina z tego regionu są z reguły słabsze niż te produkowane w Piemoncie czy na Sycylii. Odznaczają się lekkim i owocowym charakterem. Na pewno znajdą to coś dla siebie fani słodkich win czerwonych. W Puglii produkuje się również całkiem niezłe Chardonnay .

•     Lazio [Lacjum] ( ~ 2 % produkcji DOC)

Produkuje się tu stosunkowo mało win. Na uwagę zasługuje tutejsze Grechetto oraz Malvasia  (aromatyczne białe wino).

•     Sycylia ( ~ 1 % produkcji DOC)

Czerwone wina z Sycylii charakteryzują się ciemną barwą, bogatym smakiem oraz aromatem. Króluje tu niesamowite i niepowtarzalne (moje ulubione) Nero d'Avola. Nieco więcej na temat Sycylijskich odmian winorośli można przeczytać we wcześniejszym poście.

•     Sardynia ( ~ 1 % produkcji DOC)

Do najpopularniejszych należy tu z pewnością Grenache .Na Sardynii charakteryzuje się ono posmakiem suszonych owoców. Wina z Sardynii są zazwyczaj bardzo aromatyczne.

•     Kampania ( ~ 0,5% produkcji DOC)

Z Kampanii polecić można Aglianico. Jest to wino o bardzo wysokich taninach. Interesującym szczepem uprawianym w regionie jest również Greco, które dzięki tutejszemu słońcu i glebie zyskuje lekko migdałowy aromat.

•     Liguria ( ~ 0,2% produkcji DOC)

Jeden z piękniejszych włoskich regionów (to właśnie tu położona jest "zatoka poetów", który nie może jednak poszczycić się kultowymi winami. Na szczęście, mają kilka niezłych win białych wychodzą tu bardzo dobre ze względu białe wino nie pojawiły się mrowienie zasolenia od morskiego powietrza . W regionie tym  teższalony producent win musujących , że epoki ich w dnie morza .

•     Calabria ( ~ 0,17 % produkcja DOC)

Najbardziej interesujące są tu wina wytwarzane z białego szczepu o nazwie Greco (Grecanico).

•     Molise ( ~ 0,1% produkcji DOC)

Molise produkuje kilka ciekawych win czerwonych .

•     Basilicata ( ~ 0,1% produkcji DOC)

Interesującym szczepem jest Aglianico. Jest on uprawiany na zboczu wulkanu. uważane za jeden z najszlachetniejszych szczepów winogron na wino czerwone w południowych Włoszech, a wina bywają porównywane nawet do piemonckiego Barolo.

•     Valle d' Aosta ( ~ 0,05% produkcja DOC)

Jest to najmniejszy region winiarski we Włoszech. Uprawia się tu m.in. Pinot Noir Rose oraz dwie regionalne odmiany winogron: Petit Rouge (czerwone) i Petite Arvine (białe).